Muzisch evalueren

Een muzische activiteit evalueren is zeker niet altijd eenvoudig.
Toen we vanuit de hogeschool de opdracht kregen om 10 evaluatievormen te bespreken, was mijn eerste reactie dan ook: "Help?!"


Na wat opzoekwerk, bleek echter dat er heel wat leuke evaluatiemanieren en -vormen bestaan, zowel voor het evalueren van product en proces als voor het reflecteren op de beleving van de activiteit.


Onderstaande evaluatievormen koos ik op basis van verschillende criteria:
- persoonlijke smaak (wat sprak mij aan, leek me leuk)
- praktische uitwerking en toepassing (de evaluatievormen moeten mogelijk zijn in een klas-setting)
- variatie in evaluatie van product, proces en beleving
- variatie in evaluatievormen (kleuren, muziek beluisteren, interviewen, ...)

Er bestaan dus véél meer manieren om muzische activiteiten te evalueren, dit is slechts een greep uit het aanbod:

1) CD met muziekfragmenten


werkwijze: na de activiteit laat de leerkracht de liedjes horen (een stukje is voldoende). De leerlingen kiezen dat liedje uit dat het beste past bij hoe ze de muzische activiteit beleefden.

evaluatie: beleving

extra: ik stelde een cd'tje samen met volgende nummers:



  • I'm yours - Jason Mraz
  • Thunderstruck - AC/DC
  • Orinoco flow - Enya
  • Theme song Pirates of the Carribean
  • Dream a little dream of me - Ella Fitzgerald & Louis Armstrong
Ik koos bewust voor nummers die elk een heel andere sfeer oproepen. Het aantal nummers hield ik beperkt, zodat de keuze voor de leerlingen niet té groot (en dus te moeilijk) wordt.


doelgroep: 3de graad (tenzij de leerlingen eerder al bezig waren met emoties die muziek kunnen oproepen. Voor de 2de graad zou ik wel kiezen voor Nederlandstalige liedjes.)




2) Smileys kleuren

werkwijze: na de activiteit krijgen de leerlingen elk een blaadje met daarop 3 smileys: een neutrale, een blije en een droevige smiley.

De leerlingen kleuren de smiley die het best past bij hoe ze de activiteit vonden.

evaluatie: beleving


extra: ik paste deze evaluatievorm toe nadat de leerlingen het liedje "Ploem de pluimstaart" leerden zingen. De evaluatiemethode is heel eenvoudig (de leerlingen moeten niet lezen of schrijven) en neemt niet veel tijd in beslag. Wat ik opmerkte is dat de kinderen het wel moeilijk vonden om te verwoorden waarom ze de activiteit precies leuk of niet leuk vonden. Ik vermoed dat dit grotendeels aan de leeftijd ligt.


doelgroep: 1ste graad. Gezien de eenvoudige werkwijze die geen lezen of schrijven vergt, ideaal voor de jongste leerlingen!



3) Wasspelden-jive


werkwijze: elke leerling krijgt een wasspeld. Deze hangen ze op een bepaalde plek op hun lichaam. Hoe hoger ze de wasspeld hangen, hoe leuker ze de activiteit vonden en omgekeerd.



evaluatie: beleving of proces


extra: deze methode kan ook gebruikt worden om het proces te evalueren. De leerlingen mogen de wasspeld dan gedurende de activiteit van plaats wisselen.



doelgroep: evaluatie van beleving: 1ste, 2de en 3de graad. Het is een leuke, eenvoudige en snelle evaluatievorm. Voor de procesevaluatie is deze methode eerder geschikt voor de 3de graad. Het verdelen van de aandacht over enerzijds de activiteit en anderzijds het evalueren is voor jonge leerlingen nog iets te moeilijk.


4) Gezichtenwaaier


werkwijze: na de activiteit krijgen de leerlingen in groepjes een waaier met afbeeldingen van verschillende smileys. De leerlingen kiezen het gezichtje dat het best past bij hoe zij zich tijdens de activiteit voelden: blij, droevig, verward, trots, ...



evaluatie: beleving



extra: deze methode kan ook gebruikt worden om het product te evalueren. De leerlingen kiezen dan het gezichtje dat uitdrukt hoe tevreden ze zijn van hun werk.


doelgroep: In de 1ste graad kan deze methode reeds gebruikt worden. In een 2de en 3de graad kunnen er extra gezichtjes worden toegevoegd aan de waaier, zodat er meer genuanceerd kan worden. 



5) Evaluatiemeter


werkwijze: de leerlingen zetten de wasspeld op het passende vakje. Ze hebben keuze uit:

- ik ben helemaal tevreden met het resultaat
- ik ben over het algemeen tevreden (wat zou ik anders doen?)
- Ik ben niet echt tevreden (wat zou ik anders doen?)
- Ik ben helemaal niet tevreden met mijn werkje (omdat...)

evaluatie: product

extra: Een nagesprek (individueel, in groepjes of klassikaal) geeft de leerlingen de kans om wat uitleg bij hun 'keuze' te geven. Om deze methode te kunnen gebruiken, moeten de leerlingen als goed kunnen lezen. 

Een gelijkaardige meter kan gemaakt worden om de beleving te evalueren.

doelgroep: 2de en 3de graad. De leerlingen moeten al behoorlijk kunnen lezen om deze evaluatiemethode zelfstandig te kunnen gebruiken. Een dergelijke meter kan worden gemaakt voor de eerste graad, door te werken met eenvoudige woorden, ondersteund door afbeeldingen.


6) Evaluatieslang 

werkwijze: de leerkracht tekent een slang op de grond en verdeelt deze in vakjes. In elk vakje wordt een te evalueren onderdeel geschreven (vb.: ik ben blij met mijn werkje, ik vind dat ik de techniek goed heb toegepast, ik vond de activiteit..., ...)
De leerlingen krijgen elk enkele rode en enkele groene kaartjes. De leerlingen mogen in elk vak van de slang een kaartje leggen.
Rood = ik ben niet tevreden
Groen = ik ben tevreden


evaluatie: product, proces en beleving

extra: de leerlingen kunnen nadien in een kringgesprek hun keuzes toelichten.


doelgroep: 1ste, 2de en 3de graad. De inhoud van de vakjes wordt aangepast aan de leeftijd van de leerlingen. Bij de oudere klassen kan er al iets dieper worden ingegaan op de evaluatie, bij de jongere leerlingen wordt er geëvalueerd op hun niveau.


7) Zelfevaluatie
werkwijze: de leerlingen vullen de zelfevaluatie in na afloop van de activiteit.


evaluatie: product + beleving



extra: deze evaluatiemethode is voornamelijk bruikbaar in de derde graad. Voor jongere leerlingen is deze vorm waarschijnlijk iets te moeilijk. Dit omwille van het lezen en schrijven enerzijds en het iets grondiger evalueren anderzijds.


doelgroep: 3de graad. De evaluatie is schriftelijk en gaat al iets dieper dan gewoon "ik vond het leuk/niet leuk".



8) Microfoon

werkwijze: de leerlingen "interviewen" elkaar in kleine groepjes met de microfoon. De evaluatie kan zowel over het proces, het product als over de beleving van de activiteit gaan (afhankelijk van waar de nadruk lag).


evaluatie: proces, product en beleving



extra: eventueel kan de leerkracht kaartjes met reflectievragen voorzien, waar de leerlingen dan vragen uit kunnen kiezen. Dit geeft de kinderen dan een houvast.



doelgroep: 2de en 3de graad. Voor de 2de graad zou ik wel kaartjes voorzien met vragen die de leerlingen kunnen stellen aan elkaar. De leerlingen van de derde graad kunnen waarschijnlijk wel al goede evaluatie-vragen aan elkaar stellen. Uiteraard kunnen "richtkaartjes" hier ook gebruikt worden!


9) Weerbericht




werkwijze: elke leerling tekent een zon en een wolk op een blaadje. De verschillende stappen van de activiteit worden op het bord geschreven. De leerlingen hangen de zon naast een stap waarvan ze vinden dat ze hem goed doorlopen hebben en de wolk naast een stap die ze minder goed doorliepen.

evaluatie: proces

extra: de leerlingen kunnen nadien in een kringgesprek toelichten waarom ze een stap uit het proces wel of niet geslaagd vinden.



doelgroep: 3de graad. Elke stap uit het proces wordt geëvalueerd, waardoor deze methode mij eerder voor de oudste leerlingen van de lagere school bruikbaar lijkt.


10) Kaartje trekken


werkwijze: De leerlingen trekken om de beurt een kaartje. Op de kaart kunnen drie verschillende dingen staan:

- dit wil ik meedragen/dit heb ik bijgeleerd
- dit viel tegen/dit wil ik zo snel mogelijk vergeten
- dit wil ik onthouden/koesteren

De leerlingen noemen telkens een gebeurtenis of activiteit die past bij wat op het kaartje staat.



evaluatie: proces


extra: de leerlingen kunnen deze oefening ook in kleinere groepjes uitvoeren.


doelgroep: 2de en 3de graad. De leerlingen moeten al wat kunnen lezen en ook hier al wat grondiger nadenken en evalueren.

Eigen methode: evaluatie-steen

werkwijze: De leerlingen vormen een kring (of eventueel enkele kleine kringen). 1 leerling gooit telkens met de evaluatie-steen. In de dobbelsteen zitten 6 verschillende kaartjes:


- Ik vond het -algemeen- een leuke les
- Het leukste vond ik...
- Minder leuk vond ik...
- Tijdens de les voelde ik me...
- Ik onthou uit deze les...
- Ik vind van mezelf dat ik goed heb meegedaan

Het kaartje, dat op de kant die naar boven ligt staat, wordt behandeld. Per onderdeel van de evaluatie worden enkele leerlingen aangeduid die zichzelf willen evalueren.


evaluatie: beleving


extra: voor de activiteit die we met de dobbelsteen zouden evalueren, was de beleving het belangrijkste van de 3 aspecten 'product, proces, beleving'. Daarom koos ik er ook voor om dit aspect uit te werken in een eigen idee. 


Ik wilde een evaluatievorm die de kinderen in groep konden uitvoeren, omdat ik denk dat zo'n jonge leerlingen als deze uit het eerste leerjaar het heel moeilijk vinden om in hun eentje de activiteit te evalueren.



Daarnaast wilde ik er een speels element aan toevoegen en zo kwam ik op het idee om een dobbelsteen te gebruiken.



Ik koos er bewust voor om de dobbelsteen zo te maken, dat de kaartjes erin vervangen kunnen worden. (Het is een houten kubus met daarop plastic hoesjes die open zijn aan 1 zijde.) Op deze manier is de dobbelsteen ook bruikbaar om bij andere muzische activiteiten het proces of het product te evalueren.


De 'tekst' op de verschillende kaartjes werd ondersteund door afbeeldingen. Op deze manier konden de leerlingen van het eerste leerjaar zelf al wat afleiden wat er geëvalueerd werd.

De leerlingen vonden het een leuke evaluatie-vorm. Ze waren allemaal heel enthousiast om met de dobbelsteen te rollen. Bij elke vraag waren er steeds meerdere leerlingen die iets wilden vertellen.

doelgroep: 1ste, 2de en 3de graad. Aangezien de kaartjes in de dobbelsteen vervangen kunnen worden, kunnen de evaluatievragen worden aangepast aan de leeftijd van de kinderen en kunnen ook proces en product geëvalueerd worden.





Bronnen
- https://sites.google.com/site/pedicinesvandoorne/onderwerpen/evaluatie
http://muzocoach1011els.blogspot.be/search/label/evalueren%20met%20een%20schetsboek
- Muzenbum, Averbode
- Leerkracht 3de en 4de leerjaar van "De Stip" in Linden



Geen opmerkingen:

Een reactie posten